Acute pancreatitis vertegenwoordigt een ziektespectrum, variërend van een milde, voorbijgaande ziekte tot een ernstige, snel progressieve hemorrhagische vorm, met massale necrose en sterftecijfers tot 24%. De gerapporteerde incidentie van acute pancreatitis die eerst bij klinisch-pathologische autopsie wordt gediagnosticeerd, varieert tussen 30% en 42%. Om ambulante sterfgevallen ten gevolge van acute pancreatitis die zich presenteren als plotse, onverwachte dood beter te beschrijven, hebben wij retrospectief de autopsiedossiers van het Instituut voor Juridische Geneeskunde, Universiteit van Hamburg, Duitsland, van 2000-2004 bestudeerd. Individuele gevallen werden geanalyseerd voor geslacht, leeftijd, ras, omstandigheden van overlijden, sociale achtergrond van de overledene en vroegere medische voorgeschiedenis, seizoensgebonden voorkomen van de ziekte, bloedalcoholconcentratie op het ogenblik van overlijden, body mass index, autopsiebevindingen, histopathologie, en etiologie van acute pancreatitis. Onder de 6178 autopsies die gedurende de geëvalueerde periode van 5 jaar werden verricht, waren er 27 gevallen van acute pancreatitis die zich presenteerden als een plotse, onverwachte dood. In alle gevallen werd de diagnose eerst bij autopsie gesteld. De man-vrouw verhouding was 1,7:1 en de gemiddelde leeftijd was 52 jaar (range, 30-91 jaar). Etiologieën van acute pancreatitis waren alcohol (n=19), galstenen (n=2), andere geïdentificeerde etiologische factoren (n=3), en idiopathisch (n=3). Complicaties van acute pancreatitis waren longoedeem en/of acuut respiratoir distress syndroom, peritonitis, gedissemineerde intravasculaire stolling en sepsis. Tenminste 20 personen (74%) hadden geïsoleerd geleefd, zonder sociale contacten. In tegenstelling tot de klinische waarnemingen van een duidelijke seizoensvariatie in het begin van acute pancreatitis, vonden wij geen correlatie tussen overlijden ten gevolge van acute pancreatitis en een specifieke maand of seizoen. Veel eerdere studies hebben gesuggereerd dat het merendeel van de sterfgevallen bij ernstige acute pancreatitis in de late fase van de ziekte optreedt als gevolg van pancreas sepsis. In de huidige studie daarentegen stierf de meerderheid van de getroffen personen in de zeer vroege fase van de ziekte. Terwijl galstenen de belangrijkste etiologische factor vormen in de meeste grotere klinische series, lijkt biliaire etiologie slechts een kleine rol te spelen bij ambulante sterfgevallen die medisch-juridische autopsies ondergaan. Gegevens afkomstig van medisch-juridische autopsiestudies zouden moeten worden opgenomen in toekomstige populatie-gebaseerde studies van acute pancreatitis.