In de scheikunde is paraffine de algemene naam voor de alkaankoolwaterstoffen met de algemene formule CnH2n+2. Met paraffinewas worden de vaste stoffen bedoeld met n tussen 20 en 40.
De eenvoudigste paraffinemolecule is die van methaan, CH4, een gas bij kamertemperatuur. Zwaardere leden van de reeks, zoals die van octaan, C8H18, en minerale olie verschijnen als vloeistoffen bij kamertemperatuur. De vaste vormen van paraffine, paraffinewas genoemd, zijn van de zwaarste moleculen van C20H42 tot C40H82. Paraffinewas werd in 1830 geïdentificeerd door Carl Reichenbach.
Paraffine, of paraffine koolwaterstof, is ook de technische naam voor een alkaan in het algemeen, maar in de meeste gevallen verwijst het specifiek naar een lineair, of normaal alkaan – terwijl vertakte, of isoalkanen ook wel isoparaffinen worden genoemd. Het is te onderscheiden van de brandstof die in Ierland, Groot-Brittannië en Zuid-Afrika bekend staat als paraffine-olie of gewoon paraffine, en die in het grootste deel van de V.S., Australië en Nieuw-Zeeland kerosine wordt genoemd.
De naam is afgeleid van het Latijnse parum (= nauwelijks) + affinis met hier de betekenis van “geen affiniteit hebben”, of “geen reactiviteit hebben”. Dit komt omdat alkanen, die niet polair zijn en geen functionele groepen hebben, zeer onreactief zijn.