GAZETTE: Laten we het hebben over de Wereldbeker in 1986, en de historische wedstrijd tussen Argentinië en Engeland in de kwartfinale die een groot deel van Maradona’s beroemdheid cementeerde. Op welke manieren werden zijn optreden, en zijn twee doelpunten, cruciaal voor zijn legende?
SISKIND: Maradona scoorde twee doelpunten. De eerste staat bekend als de “Hand van God” omdat hij het zo uitlegde nadat hij scoorde met zijn linkerhand, en de tweede is de “Goal van de Eeuw.” Het eerste doelpunt vestigde Maradona’s nalatenschap als een mythisch figuur in de Derde Wereld en het wereldwijde Zuiden. Er zijn twee interpretaties van dat doelpunt die langs geopolitieke lijnen lopen: De typische Amerikaanse, In Latijns Amerika, Afrika en de Derde Wereld zien ze het als een vorm van vernedering van een voormalige koloniale macht en de ultieme uitdrukking van sluwheid of slimheid, die centraal staat in een ludieke opvatting van het spel (en van het leven) dat buiten het rijk van de moraal staat.
De “Goal van de Eeuw” kwam slechts een paar minuten later en is een van die momenten waarin Maradona het onmogelijke mogelijk maakte met zijn goddelijke beheersing van het spel. Het aantal beslissingen dat hij in die 10 seconden moest nemen, getuigde van een onbegrijpelijk voetbal IQ en vaardigheid, een waar genie aan het werk. Er is een universele verering voor wat Maradona die dag met die twee doelpunten heeft bereikt, maar de tweede was letterlijk buitengewoon, buiten het gewone; uniek, onmogelijk.
GAZETTE: U komt uit Argentinië, een voetbalgek land. Wat betekende Maradona voor de meeste Argentijnen?
SISKIND: Argentijnen zijn een gecompliceerde groep mensen, en men is het zelden ergens over eens. Er was universele consensus, universele liefde voor Maradona als speler op het hoogtepunt van zijn carrière. Maar vooral sinds Maradona met pensioen ging, werd hij polemischer en politieker, en hij was niet bang om partij te kiezen en zijn politieke mening te uiten. Voor sommige mensen werd hun bewondering voor Maradona een voorwaardelijke vorm van liefde: “Ja, hij was een geweldige speler, maar hij was een verslaafde,” of “Hij is geweldig, maar hij steunt politieke regimes of politieke partijen waar ik het niet mee eens ben.” Persoonlijk denk ik dat dat erg kortzichtig is. Je kiest niet van wie je houdt of om wie je huilt. Je houdt van wie je houdt, en als je denkt dat je ervoor kunt kiezen niet van iemand te houden omdat je het niet met hem eens bent, of vanwege zijn onvolkomenheden, dan weet je niets over de liefde.
GAZETTE: Wie waren Maradona’s hardste critici? Wie waren zijn felste fans?
SISKIND: Wat altijd bijzonder ontroerend is geweest, is de onvoorwaardelijke liefde van arme mensen voor Maradona. Tijdens deze laatste dagen van publieke rouw, zag ik honderden interviews met mensen die zeiden dat toen ze geen geld hadden, toen ze zonder werk zaten, toen ze honger hadden of zonder hoop in hun miserabele levens, het kijken naar Maradona spelen het enige was dat hen gelukkig maakte. Ik begrijp eerlijk gezegd niet dat dat niemand tot tranen toe beweegt of zijn mening over de sociale betekenis van voetbal en van een figuur als Maradona verandert. Hij werd vereerd in Argentinië, in Napoli, in de hele Derde Wereld, en door mensen overal ter wereld voor wie voetbal een belangrijk deel van hun leven uitmaakt. Veel van de kritiek op Maradona heeft een elitaire ondertoon, en is ook erg moralistisch. Ik vind moralisme als een manier om de wereld te interpreteren absoluut oninteressant, en eerlijk gezegd, niet erg intelligent. Het is erg reductief, om niet te zeggen hypocriet. Er ligt een elitaire opvatting en een moralistisch oordeel ten grondslag aan die vormen van voorwaardelijke liefde en botte veroordelingen van Maradona.
Maradona werd geboren in Villa Fiorito, een sloppenwijk aan de rand van de stad Buenos Aires. Hij had zeven broers en zussen; zijn vader was fabrieksarbeider; en zijn moeder bleef thuis met de kinderen. Ze woonden in een huis waar als het regende, het binnen regende. Hij vertelde altijd het verhaal dat toen hij een kind was, zijn moeder nooit honger had, en dat hij later in zijn leven besefte dat zijn moeder niet at omdat er niet genoeg eten was voor iedereen. Het interessante aan Maradona is dat hij nooit vergat of iemand liet vergeten waar hij vandaan kwam. Hij bracht Villa Fiorito mee naar de hoogten van de wereld, en zelfs toen hij in herenhuizen woonde en de duurste auto’s en het meest bevoorrechte leven had, herinnerde hij de mensen altijd aan zijn nederige afkomst. Dat is een van de redenen waarom arme mensen in Argentinië en in Napoli van hem hielden, en er waren sommigen in de elite die Maradona’s uitdagende en plebejische kwaliteit gedurende zijn hele leven nooit hebben vergeven.
GAZETTE: Naast zijn verslaving aan cocaïne, had Maradona veel affaires met vrouwen en vaderschapsklachten. Hoe komen Maradona’s fans in het reine met zijn tekortkomingen?
SISKIND: Zijn verslavingen aan allerlei middelen kunnen me niet schelen, maar voor de goede orde, Maradona heeft nooit prestatiebevorderende middelen gebruikt. Ik stoor me echter wel aan de gerapporteerde gevallen van gendergeweld. Ik stoor me aan het feit dat hij veel zonen en dochters had die hij pas laat in zijn leven erkende. Om uw vraag te beantwoorden over hoe men in het reine komt met deze aspecten van zijn leven, dat doen we niet. Omdat dat niet nodig is. Maradona was de meest onvolmaakte van de menselijke goden. Het is niet nodig om de tegenstrijdigheid die onze liefde voor hem in ons creëert te verzoenen; je leeft gewoon met die tegenstrijdigheid zoals je leeft met tegenstrijdigheden in je eigen leven. Je komt er niet mee in het reine. Moraliteit en liefde gaan niet samen.