Kleur is complex
Wij duiden kleuren gewoonlijk aan met eenvoudige namen, zoals rood of blauw. Maar natuurlijk zien niet alle rode of blauwe kleuren er hetzelfde uit. Sommige zijn lichter of donkerder. Sommige lijken rijker, of voller van kleur. Sommige blauwen lijken een beetje groenig of paarsachtig. Dus verzinnen we andere kleurnamen zoals mauve, chartreuse of gebrande sienna, om verder onderscheid te maken tussen kleuren.
Zijn er meer precieze en beschrijvende manieren om over kleuren te praten? Inderdaad, er zijn vele werkbare methoden om kleuren te classificeren. Wat al deze methoden echter gemeen hebben, is dat zij drie kenmerken van kleur onderkennen.
Er zijn altijd minimaal drie descriptoren nodig om een kleur te classificeren. We kunnen bijvoorbeeld een kleur maken uit drie primaire kleuren, en eenvoudig de hoeveelheden van elk van de drie gebruikte primaire kleuren beschrijven. Dat is de basis voor de beschrijving van kleur voor webpagina’s, en voor het C.I.E. Chromaticity systeem dat wereldwijd door natuurkundigen en kleurtechnici wordt gebruikt.
Maar er zijn meer beschrijvende, zij het minder nauwkeurige, classificatiemethoden die meer overeenkomen met hoe wij kleur waarnemen. Een dergelijk systeem werd ontwikkeld door A. H. Munsell tussen 1905 en 1929. Hij beschreef kleuren in termen van tint, waarde en chroma.
Munsell classificeerde kleuren in vijf grote tinten; tegenwoordig gebruiken we er zes voor de meeste doeleinden. De eigenschap die hij chroma noemde, is ongeveer wat wij tegenwoordig verzadiging noemen. Munsell’s systeem was niet wiskundig onderbouwd, en slaagde er niet in rekening te houden met een aantal belangrijke verschijnselen van kleurwaarneming, maar lag ten grondslag aan het tint-verzadigings-waardesysteem (HSV of HSB) dat tegenwoordig algemeen wordt gebruikt.
Elke kleur kan worden beschreven in termen van zijn tint, waarde en verzadiging. Een donkerbruine kleur bijvoorbeeld, zou een tint hebben in de geel-rode regio van het kleurenwiel. Hij zou een lage waarde hebben (omdat hij donker is). En hij zou een lage verzadiging hebben. Een lichtbruine kleur verschilt alleen in waarde van de donkerbruine kleur.
Experimenteer in de Zandbak
Klik hier om in de Kleurenzandbak te spelen, met tint, verzadiging en waarde.