Introduction

Labial melanotic macules (LMM) są łagodnymi zmianami barwnikowymi, które mogą być trudne do odróżnienia od czerniaka na błonie śluzowej i połączeniach śluzówkowo-skórnych. LMM są wtórne do zmiennego wzrostu melaniny w warstwie podstawnej prowadzącego do hiperpigmentacji keratynocytów podstawnych wraz ze wzrostem liczby melanofagów i normalną lub nieznacznie zwiększoną liczbą melanocytów .

Refleksyjna mikroskopia konfokalna (RCM) jest nową, nieinwazyjną techniką obrazowania, która zyskała znaczne uznanie ze względu na jej zastosowania diagnostyczne w wielu patologiach skóry.

Opisujemy tutaj wyniki badań RCM w 4 przypadkach LMM i omawiamy znaczenie tych wyników w odniesieniu do kryteriów RCM innych zmian barwnikowych.

Raporty przypadków

Przypadek 1. 55-letnia kobieta zgłosiła się z historią plamy barwnikowej na dolnej wardze. Zmiana pojawiła się podstępnie w ciągu 6 miesięcy na bocznej powierzchni wargi dolnej po stronie lewej. W badaniu klinicznym stwierdzono brązowo-szarą plamę o wymiarach 5 mm (ryc. 1a). Dermoskopia wykazała nieokreśloną, heterogenną zmianę barwnikową (ryc. 1b). RCM wykazało prawidłowy naskórek o strukturze plastra miodu, bez komórek atypowych, a w miejscu połączenia skórno-naskórkowego (dermo-epidermal junction – DEJ) jasne, załamujące się komórki otaczające brodawki skórne (ryc. 1c). Zwraca uwagę fakt, że znaczną część tych komórek stanowiły melanocyty o zmiennej wielkości i kształcie oraz wyraźnie rozgałęzionych dendrytach. Zmianę poddano biopsji, a ocena histopatologiczna wykazała soczewicowate tło z hiperpigmentowanymi keratynocytami (ryc. 1d). Stwierdzono elastozę skóry właściwej i brak atypii cytonuklearnej w odniesieniu do melanocytów. Immunostaining with melan-A antibody confirmed a moderate augmentation in the number of basal melanocytes with branching dendrites extending into the suprabasal layers of the epidermis, sometimes resembling the spreading branches of a tree (fig. 1e).

Przypadek 2. 60-letni mężczyzna zgłosił się z wieloletnim wywiadem dotyczącym plamy barwnikowej na dolnej wardze. W badaniu klinicznym stwierdzono brązową, jednorodną plamę o wielkości 3 mm (ryc. 2a). Dermoskopia wykazała wzór sieciowy (ryc. 2b). Badanie RCM wykazało prawidłowy naskórek i liczne atypowe komórki dendrytyczne w DEJ (ryc. 2c). Biorąc pod uwagę łagodny obraz kliniczny i dermoskopowy zmiany, nie wykonano biopsji.

Przypadek 3. 26-letnia kobieta zgłosiła się z plamą barwnikową na dolnej wardze, która pojawiła się 2 lata wcześniej. Zmiana była jednorodna, brązowo-czarna, o wymiarach 4 × 3 mm (ryc. 3a). Dermoskopia wykazała łagodny, tzw. hifalowy wzór (ryc. 3b). RCM wykazał prawidłowy naskórek i komórki dendrytyczne w DEJ (ryc. 3c). Zmiana pozostała niezmieniona podczas kolejnego monitorowania cyfrowego.

Przypadek 4. 37-letnia kobieta została skierowana do kontroli dermatologicznej w związku z występującymi u niej znamionami. U pacjentki stwierdzono 2 plamy barwnikowe na wardze dolnej, które pojawiły się 1 rok przed zgłoszeniem (ryc. 4a). Badanie kliniczne i dermoskopia (ryc. 4b) nie wzbudziły podejrzeń. Badanie RCM wykazało obecność komórek dendrytycznych w DEJ (ryc. 4c). Zmiana pozostała niezmieniona podczas kolejnego monitorowania cyfrowego.

LMM są powszechnie spotykane w codziennej praktyce i mogą być trudne do odróżnienia od czerniaka złośliwego błony śluzowej. RCM, nowa nieinwazyjna technika obrazowania, jest obecnie powszechnie uznawana za wiarygodne narzędzie do odróżniania łagodnych i złośliwych rozrostów melanocytarnych skóry.

Na uwagę zasługuje fakt, że w naszych 4 przypadkach LMM, bardziej widocznym objawem RCM była obecność obfitych i wysoko dendrytycznych komórek w DEJ, które zostały potwierdzone jako normalne melanocyty w badaniu histologicznym. Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi badaniami histopatologicznymi LMM, które wykazały wzrost liczby dendrytycznych melanocytów w tych zmianach, ograniczonych do warstwy podstawnej i bez tworzenia gniazd.

W actinic lentigines, najczęstszym typie łagodnych plam barwnikowych skóry, komórki dendrytyczne nie są wykrywalne przez RCM, prawdopodobnie dlatego, że w tych zmianach większość melanocytów obecnych w warstwie podstawnej naskórka jest zawieszona w skórze właściwej i jest nazywana “melanocytami wahadłowymi”. Z drugiej strony, obecność melanocytów dendrytycznych na RCM jest uważana za ważne kryterium diagnostyczne lentigo maligna .

Podsumowując, LMM nie powinno być mylone ze zmianą złośliwą z powodu obecności na RCM atypowych komórek dendrytycznych w obrębie naskórka. Kryteria RCM dla lentigo maligna , stosowane do takich zmian, mogą prowadzić do fałszywie dodatnich wyników, jeśli te różnice między skórą a błoną śluzową zostaną przeoczone. Potrzebne są dodatkowe badania, które pozwolą na zdefiniowanie specyficznych kryteriów RCM dla zmian barwnikowych na błonach śluzowych.

Oświadczenie o ujawnieniu informacji

Autorzy nie mają konfliktu interesów do ujawnienia.