Traktat paryski, podpisany 3 września 1783 r., zakończył wojnę rewolucyjną między Wielką Brytanią a koloniami amerykańskimi. Negocjacje pokojowe rozpoczęły się w kwietniu 1782 roku w Hotelu d’York z udziałem amerykańskich przedstawicieli: Benjamina Franklina, Johna Jaya, Henry’ego Laurensa i Johna Adamsa. Obecnymi przedstawicielami brytyjskimi byli DavidHartley i Richard Oswald.

Signing the Preliminary Treaty of Peace at Paris, by Carl Wilhelm Anton Seiler, 1904.

Kongres amerykański ratyfikował traktat paryski 14 stycznia 1784 roku. Opóźnienie wynikało z wolnych środków transportu dostępnych w tamtym czasie.

Kompletny tekst traktatu paryskiego

W imię najświętszej & niepodzielnej Trójcy.

Podobało się Opatrzności Bożej przeznaczyć Serca Najjaśniejszego i Najpotężniejszego Księcia Jerzego Trzeciego, z łaski Bożej Króla Wielkiej Brytanii, Francji i Irlandii, Obrońcy Wiary, Księcia Brunszwiku i Lunebourga, Arcyskarbnika i Księcia Elektora Świętego Cesarstwa Rzymskiego itd. oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki, aby zapomnieć o wszystkich dawnych nieporozumieniach i różnicach, które nieszczęśliwie przerwały dobrą korespondencję i przyjaźń, które wzajemnie pragną przywrócić, oraz aby ustanowić tak korzystne i zadowalające stosunki między tymi dwoma krajami na gruncie wzajemnych korzyści i wzajemnej wygody, które mogą promować i zapewnić obu wieczysty pokój i harmonię;i położywszy już w tym pożądanym celu fundamenty pojednania pokojowego w postaci Artykułów Tymczasowych podpisanych w Paryżu 30 listopada 1782 r. przez upoważnionych do tego komisarzy, które to artykuły postanowiono umieścić w Traktacie Pokojowym proponowanym do zawarcia między Koroną Wielkiej Brytanii a wspomnianymi Stanami Zjednoczonymi, który to Traktat nie miał być zawarty, dopóki nie zostaną uzgodnione warunki pokoju między Wielką Brytanią a Francją, a Jego Brytyjska Mość nie będzie gotowy do zawarcia takiego Traktatu: a Traktat między Wielką Brytanią a Francją został od tego czasu zawarty, jego Brytyjski Majestat & Stany Zjednoczone Ameryki, w celu pełnego wprowadzenia w życie wyżej wymienionych Artykułów Tymczasowych, zgodnie z ich brzmieniem, powołały, to znaczy jego Brytyjski Majestat ze swojej strony, Davida Hartleya, Esqr., Johna Adamsa, Esqr., byłego Komisarza Stanów Zjednoczonych Ameryki przy Trybunale Wersalskim, byłego Delegata do Kongresu ze Stanu Massachusetts i Prezesa Sądu Najwyższego tego Stanu oraz Ministra Pełnomocnego tychże Stanów Zjednoczonych przy Ich Wysokości Stanie Generalnym Zjednoczonych Niderlandów; – kropka – Benjamina Franklina, Esqr, Benjamin Franklin, Esqr., były delegat do Kongresu ze Stanu Pensylwania, Przewodniczący Konwentu tego Stanu oraz Minister Pełnomocny Stanów Zjednoczonych Ameryki przy Trybunale Wersalskim; John Jay, Esqr, John Jay Esqr, zmarły Prezydent Kongresu i Główny Sędzia Stanu Nowy Jork, oraz Minister Pełnomocny od wspomnianych Stanów Zjednoczonych przy Trybunale w Madrycie; jako Pełnomocnicy do zawarcia i podpisania obecnego Traktatu Definitywnego; którzy po wzajemnym przekazaniu swoich odpowiednich Pełnych Uprawnień uzgodnili i potwierdzili następujące Artykuły.

Artykuł 1:

Jego Bretańska Wysokość uznaje wspomniane Stany Zjednoczone, tj, New Hampshire, MassachusettsBay, Rhode Island i Providence Plantations, Connecticut, New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware, Maryland, Virginia, North Carolina, South Carolina i Georgia, za wolne suwerenne i niezależne państwa; traktuje je jako takie i dla siebie, swoich spadkobierców i następców zrzeka się wszelkich roszczeń do rządu, własności i praw terytorialnych tychże i każdej ich części.

artykuł 2:

Aby zapobiec wszelkim sporom, które mogłyby wyniknąć w przyszłości na temat granic wspomnianych Stanów Zjednoczonych, niniejszym uzgadnia się i oświadcza, że następujące są i będą ich granice, mianowicie: od północno-zachodniego kąta Nowej Szkocji, tj, Kąt, który tworzy linia poprowadzona na północ od źródła rzeki St. Croix do Highlands; wzdłuż wspomnianych Highlands, które oddzielają te rzeki, które wpadają do rzeki St. Wawrzyńca od tych, które wpadają do Oceanu Atlantyckiego, aż do najdalej na północny zachód wysuniętej główki rzeki Connecticut; następnie wzdłuż środka tej rzeki do czterdziestego piątego stopnia szerokości geograficznej północnej; stamtąd linią biegnącą na zachód od wspomnianej szerokości geograficznej aż do rzeki Iroquois lub Cataraquy; następnie wzdłuż środka tej rzeki do jeziora Ontario; przez środek wspomnianego jeziora aż do wodnego połączenia między tym jeziorem a jeziorem Erie; Następnie wzdłuż środka tego połączenia do jeziora Erie, przez środek tego jeziora aż do połączenia wodnego między tym jeziorem a jeziorem Huron; następnie wzdłuż środka tego połączenia wodnego do jeziora Huron, następnie przez środek tego jeziora do połączenia wodnego między tym jeziorem a jeziorem Superior; następnie przez jezioro Superior na północ od Isles Royal & Phelipeaux do jeziora Long Lake; Następnie przez środek wspomnianego Jeziora Długiego i wodną łączność między nim a Jeziorem Leśnym do wspomnianego Jeziora Leśnego; potem przez wspomniane jezioro do jego najbardziej na północny zachód wysuniętego punktu, a stamtąd kursem na zachód do rzeki Missisipi; Następnie linią, która ma być poprowadzona wzdłuż środka wspomnianej rzeki Missisipi, aż do jej przecięcia z najbardziej wysuniętą na północ częścią trzydziestego pierwszego stopnia szerokości geograficznej północnej, na południe, linią, która ma być poprowadzona na wschód od punktu wyznaczającego linię ostatnio wymienioną w szerokości geograficznej trzydziestu jeden stopni równika do środka rzeki Apalachicola lub Catahouche; Następnie wzdłuż jej środka do jej połączenia z rzeką Flint, potem prosto do ujścia rzeki Saint Mary’s, a następnie w dół wzdłuż środka rzeki Saint Mary’s do Oceanu Atlantyckiego. Na wschód linią, która ma być poprowadzona wzdłuż środka rzeki Saint Croix, od jej ujścia w Zatoce Fundy do jej źródła, a od jej źródła bezpośrednio na północ do wyżej wymienionych wyżyn, które dzielą rzeki wpadające do Oceanu Atlantyckiego od tych, które wpadają do rzeki Saint Lawrence; obejmujący wszystkie wyspy leżące w promieniu dwudziestu lig od jakiejkolwiek części wybrzeża Stanów Zjednoczonych i leżące między liniami wytyczonymi na wschód od punktów, w których wspomniane granice między Nową Szkocją z jednej strony a Florydą Wschodnią z drugiej strony stykają się odpowiednio z Zatoką Fundy i Oceanem Atlantyckim, z wyjątkiem wysp, które obecnie lub w przeszłości znajdowały się w granicach wspomnianej prowincji Nowa Szkocja.

artykuł 3:

Uznaje się, że Naród Stanów Zjednoczonych będzie nadal korzystał bez przeszkód z prawa do połowu wszelkiego rodzaju ryb na Wielkim Brzegu i na wszystkich innych brzegach Nowej Funlandii, a także w Zatoce Świętego Wawrzyńca i we wszystkich innych miejscach na morzu, gdzie mieszkańcy obu Państw zwykli byli kiedykolwiek łowić ryby. Mieszkańcy Stanów Zjednoczonych będą mieli prawo łowić ryby każdego rodzaju na tej części wybrzeża Nowej Fundlandii, z której korzystają brytyjscy rybacy (ale nie mogą ich suszyć ani leczyć na tej wyspie), a także na wybrzeżach, w zatokach i potokach wszystkich innych Dominiów Jego Bretańskiej Mości w Ameryce; oraz że rybacy amerykańscy będą mieli prawo suszyć i leczyć ryby w każdej z nieuregulowanych zatok, portów i potoków Nowej Szkocji, Wysp Magdaleny i Labradoru, tak długo, jak długo będą one nieuregulowane, ale jak tylko te same lub jedne z nich zostaną uregulowane, nie będzie prawnie dozwolone, aby wspomniani rybacy suszyli lub leczyli ryby w takiej osadzie bez uprzedniej umowy w tym celu z mieszkańcami, właścicielami lub posiadaczami gruntu.

artykuł 4:

Uznaje się, że wierzyciele po obu stronach nie napotkają żadnych przeszkód prawnych w odzyskaniu pełnej wartości w pieniądzach szterlingach wszystkich długów zaciągniętych wcześniej w dobrej wierze.

artykuł piąty:

Uznaje się, że Kongres będzie usilnie zalecał Ustawodawstwom poszczególnych Stanów, aby zapewniły zwrot wszystkich dóbr, praw i własności, które zostały skonfiskowane i należą do prawdziwych poddanych brytyjskich, a także dóbr, praw i własności osób zamieszkałych w okręgach będących w posiadaniu broni Jego Królewskiej Mości, które nie nosiły broni przeciwko wspomnianym Stanom Zjednoczonym. Osoby o innych cechach będą miały swobodę udania się do dowolnej części lub części któregokolwiek z trzynastu Stanów Zjednoczonych i pozostania tam przez dwanaście miesięcy bez przeszkód w swoich staraniach o zwrot swoich majątków, praw i własności, które mogły zostać skonfiskowane. Kongres gorąco poleci Stanom ponowne rozpatrzenie i rewizję wszystkich ustaw dotyczących tych terenów, tak aby ustawy te były w pełni zgodne nie tylko ze sprawiedliwością i słusznością, ale także z duchem pojednania, który po przywróceniu błogosławieństw pokoju powinien zapanować na całym świecie. Kongres będzie również usilnie zalecał poszczególnym Stanom, aby przywróciły im majątki, prawa i nieruchomości wyżej wymienionych osób, zwracając tym samym osobom, które obecnie są w ich posiadaniu, cenę zapłaconą w dobrej wierze (o ile taka została podana), jaką te osoby zapłaciły za zakup wspomnianych ziem, praw lub nieruchomości od czasu konfiskaty.

Uznaje się też, że wszystkie osoby, które mają jakikolwiek udział w skonfiskowanych Ziemiach, czy to z tytułu długów, ugód małżeńskich, czy w inny sposób, nie napotkają żadnych przeszkód w dochodzeniu swoich słusznych praw.

Artykuł 6:

Że nie będzie w przyszłości dokonywana konfiskata, ani nie będzie wszczynane żadne postępowanie przeciwko jakiejkolwiek osobie lub osobom z powodu lub z powodu udziału, jaki ona lub oni mogli wziąć w obecnej wojnie, i że żadna osoba nie będzie z tego powodu ponosić w przyszłości jakiejkolwiek straty lub szkody, czy to na osobie, czy na wolności, czy na mieniu; oraz że ci, którzy mogą być pod takimi zarzutami uwięzieni w czasie ratyfikacji Traktatu w Ameryce, będą natychmiast uwolnieni, a rozpoczęte w ten sposób postępowania zostaną umorzone.

Artykuł siódmy:

Będzie stanowczy i wieczysty Pokój między Jego Brytyjską Mością a wspomnianymi Stanami, oraz między poddanymi jednych i obywatelami drugich, dlatego wszelkie działania wojenne zarówno morskie jak i lądowe odtąd ustaną: Wszyscy jeńcy po obu stronach zostaną wypuszczeni na wolność, a Jego Brytyjski Majestat wycofa wszystkie swoje wojska, garnizony i floty ze Stanów Zjednoczonych i z każdego posterunku, miejsca i portu na ich terenie, pozostawiając we wszystkich fortyfikacjach amerykańską artylerię, która może się tam znajdować: Nakaże również, aby wszystkie archiwa, dokumenty, akty notarialne, papiery należące do któregokolwiek z wymienionych Stanów lub ich obywateli, które w trakcie wojny mogły wpaść w ręce jego oficerów, zostały niezwłocznie przywrócone i dostarczone właściwym Stanom i osobom, do których należą.

Artykuł 8:

Żegluga po rzece Missisipi, od jej źródła do Oceanu, pozostanie na zawsze wolna i otwarta dla poddanych Wielkiej Brytanii i obywateli Stanów Zjednoczonych.

Artykuł 9:

W przypadku, gdyby zdarzyło się, że jakiekolwiek miejsce lub terytorium należące do Wielkiej Brytanii lub Stanów Zjednoczonych zostało podbite przez broń jednego z nich przed przybyciem wspomnianych Artykułów Tymczasowych do Ameryki, postanawia się, że zostanie ono przywrócone bez trudności i bez żądania jakiejkolwiek rekompensaty.

ARTYKUŁ 10:

Uroczyste ratyfikacje obecnego Traktatu, zredagowane w należytej formie, zostaną wymienione między umawiającymi się Stronami w ciągu sześciu miesięcy lub wcześniej, jeśli to możliwe, licząc od dnia podpisania obecnego Traktatu. Na dowód czego my, niżej podpisani, ich Ministrowie Pełnomocni, w ich imieniu i na mocy naszych pełnomocnictw, podpisaliśmy własnoręcznie niniejszy Traktat ostateczny i spowodowaliśmy, że nasze pieczęcie zostały na nim umieszczone.

Sporządzono w Paryżu, dnia trzeciego września roku Pańskiego tysiąc siedemset osiemdziesiątego trzeciego.

Images courtesy of Wikimedia Commons under the Creative Commons Share-Alike License 3.0

Aby dowiedzieć się więcej o Konstytucji – ludziach, wydarzeniach, przełomowych sprawach – zamów kopię “The U.S. Constitution & Fascinating Facts About It” już dziś! Zadzwoń, aby zamówić: 1-800-887-6661 lub zamów online kieszonkowe książki o konstytucji.