Wielorybnictwo, polowanie na wieloryby dla pożywienia i oleju. Wielorybnictwo było niegdyś prowadzone na całym świecie przez narody morskie w pogoni za gigantycznymi zwierzętami, które wydawały się tak nieograniczone jak oceany, w których pływały. Jednak od połowy XX wieku, kiedy to populacja wielorybów zaczęła się katastrofalnie zmniejszać, polowania na wieloryby prowadzi się na bardzo ograniczoną skalę. Obecnie jest ono przedmiotem ogromnej kontroli, zarówno ze strony formalnych organów regulacyjnych, jak i organizacji pozarządowych.

Wybijanie wielorybów zostało udokumentowane w wielu źródłach – od neolitycznej sztuki jaskiniowej do współczesnych corocznych raportów Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej – ale nie ma mocnych dowodów na to, jacy ludzie po raz pierwszy zaangażowali się w tę praktykę. Prehistoryczni mieszkańcy dalekich północnych regionów przybrzeżnych, pozbawieni odpowiedniego rolnictwa, opracowali skuteczne techniki połowu wielorybów przy użyciu broni z epoki kamiennej. Kiedy Eskimosi ze wschodniej i zachodniej części Ameryki Północnej po raz pierwszy zetknęli się z Europejczykami, opanowali już polowanie na wieloryby, a wiele eskimoskich metod było stosowanych jeszcze w 1900 roku. Dla Eskimosów schwytany wieloryb stanowił pożywienie, paliwo i światło, ścięgna były materiałem na powrozy, a kości służyły do wyrobu narzędzi i konstrukcji. Dopiero w XX wieku, gdy pojawiły się pływające statki fabryczne, inne cywilizacje zaczęły równie efektywnie wykorzystywać całą tuszę. Gdzie indziej, od pierwszych intensywnych polowań na wieloryby na początku XVII w. do początku XX w., wykorzystywano niewiele więcej niż tran i belen, a resztę zwierzęcia wyrzucano. Każde kolejne odkrycie nowych terenów połowu wielorybów skutkowało niemal całkowitym wyginięciem danego gatunku. Skuteczność nowoczesnych metod polowania przyspieszyła ten trend do tego stopnia, że przemysł ten przeszedł do historii, pozostawiając jedynie kilka przedsiębiorstw, które kontynuują swoją działalność w ograniczonym zakresie.