Jeden z czytelników zadał dziś rano pytanie, co to znaczy być zreformowanym chrześcijaninem. Jego (lub jej) pytanie uświadomiło mi, że chociaż jestem reformowany w teologii i byłem nim przez wiele lat, nie mam definicji reformowanego, która pozwoliłaby mi odpowiedzieć na to pytanie. Pomyślałem więc, że dziś zamieszczę definicję tego, co to znaczy być reformowanym.

Po pierwsze, ważne jest, aby zauważyć, że ponieważ tradycja reformowana powstała w wyniku reformacji protestanckiej, termin “reformowany” jest zwykle definiowany w porównaniu z czymś innym. Afirmując teologię reformowaną, implicite zaprzecza się innym teologiom, takim jak teologia katolicka (wobec której teologia reformowana powstała w opozycji) i teologia arminiańska (która później powstała w opozycji do teologii reformowanej). Wątpię, aby w jakimkolwiek zdaniu w historii języka angielskiego użyto słowa “teologia” w takim stopniu, jak w moim poprzednim zdaniu. Moi angielscy profesorowie muszą wylewać łzy w moim imieniu.

Zacznijmy od kilku definicji. Christendom odnosi się do wszystkich religii, które są oparte przynajmniej częściowo na naukach Jezusa Chrystusa i Biblii. Christendom jest podzielony na cztery główne podziały: Wschodni Ortodoksyjny, Rzymskokatolicki, Protestancki i Kulty. Protestantyzm jest ogólnie podzielony na dwa obozy: Arminian i Reformowanych. Zdecydowana większość protestantów wyznaje doktrynę arminiańską. My zajmiemy się dzisiaj mniejszością, która uważa się za reformowaną.

Dobrym punktem wyjścia dla wszelkich badań w dzisiejszych czasach jest sieć internetowa, a szybkie wyszukanie słowa “reformowana” dało następujące definicje odnoszące się do teologii:

1. Termin używany w odniesieniu do tradycji teologicznej, która czerpie inspirację z pism Jana Kalwina (1510-64) i jego następców (zob. s. 68-72). Termin ten jest zwykle używany zamiast “kalwinista”.
2. Odnosi się do Reformacji, jej teologii i/lub tych, którzy się pod nią podpisują. Używane również do odróżnienia a) kalwinizmu od luteranizmu, lub b) kalwinizmu kontynentalnej Europy od kalwinizmu szkockiego, aka prezbiterianizmu.

Obydwie te definicje są zwięzłe, ale nie oddają pełnego sensu tego słowa.

Dużo lepszą i pełniejszą definicję można znaleźć na stronie Five Solas. Tam profesor Byron Curtis z Geneva College rozbija definicję na cztery części. Być reformowanym to:

1. Wyznawać konsensus pięciu pierwszych wieków kościoła:
   • Teizm klasyczny: Jeden wszechmocny, dobroczynny Bóg, odrębny od stworzenia.
   • Trynitaryzm nikleński i chalcedoński: jeden Bóg w trzech odwiecznie istniejących osobach, równych w mocy i chwale.
   • Chrystus, Bóg-Człowiek, jedyny pośrednik między Bogiem & a rodzajem ludzkim, wcielony, ukrzyżowany, zmartwychwstały, wniebowstąpiony, & przychodzący ponownie.
   • Ludzkość stworzona na obraz Boga, ale tragicznie upadła & głęboko potrzebująca przywrócenia Bogu przez Chrystusa.
   • Kościół widzialny: wspólnota odkupionych, przeniknięta Duchem Świętym; mistyczne Ciało Chrystusa na ziemi.
   • Jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół.
   • Sakramenty: widzialne znaki i pieczęcie łaski Bożej, służące miłości Chrystusa do nas w naszej głębokiej potrzebie.

   Właściwe byłoby stwierdzenie, że jest to bardziej deklaracja wiary protestanckiej niż wiary reformowanej. Z tej listy widzimy, że chrześcijanie reformowani wyznają wszystkie fundamentalne przekonania nauczane w Biblii. Wierzenia te stanowiły podstawę wczesnego kościoła i opierają się na naukach biblijnych interpretowanych przez apostołów i wczesnych ojców kościoła. Wiele z tych wierzeń zostało zmienionych lub utraconych, gdy Kościół Katolicki rósł w siłę i autorytet od piątego wieku. Na przestrzeni dziejów istniały grupy niekatolickich wierzących, którzy wyznawali wiele lub wszystkie z tych punktów doktryny, ale zostały one w dużej mierze utracone aż do czasów Reformacji.

2. Wyznawanie czterech solas:
   • Władza Pisma Świętego: sola scriptura (tylko Pismo Święte)
   • Podstawa zbawienia: Sola Gratia (Tylko łaska)
   • środki zbawienia: Sola Fide (Tylko wiara)
   • zasługa zbawienia: Solus Christus (Tylko Chrystus)

   Znowu, stanowią one podstawę protestantyzmu w takim samym stopniu, jak tradycji reformowanej. Są to zasady, które doprowadziły do reformacji protestanckiej w XVI wieku i oddzieliły ją od Kościoła rzymskokatolickiego. Te cztery punkty doktryny są oparte całkowicie na Biblii i były teologiczną siłą napędową nowo powstałego ruchu protestanckiego.

3. Wyznawać odrębności wiary reformowanej:
   • W zbawieniu: monergizm nie synergizm. Tylko Bóg zbawia. Taki monergizm implikuje T.U.L.I.P., Pięć Punktów Kalwinizmu z Synodu w Dordt:
     T = Całkowita Deprawacja U = Bezwarunkowy Wybór L = Ograniczone Zadośćuczynienie, lub lepiej, Szczególne Odkupienie I = Nieodparta Łaska P = Wytrwałość i Zachowanie Świętych

   Te pięć odrębnych punktów doktryny znane są również jako pięć punktów kalwinizmu, ponieważ zostały po raz pierwszy wyartykułowane przez Jana Kalwina po tym, jak Reformacja była w pełnym rozkwicie. Opierają się one całkowicie na Biblii. Kiedy ludzie mówią, że są reformowani, najczęściej odnoszą się właśnie do tych pięciu punktów doktryny. Większość kościołów ewangelikalnych (niereformowanych) nie trzyma się wszystkich tych punktów. Niektóre trzymają się dwóch lub trzech (a czasami nawet czterech), ale większość odrzuca je na rzecz teologii arminiańskiej. Aby uzyskać bardziej dogłębne spojrzenie na to, co stanowi reformowaną i arminiańską teologię, zobacz mój czteroczęściowy artykuł, który zaczyna się tutaj.

4. Inne reformowane wyróżniki:

   Profesor Curtis przechodzi do wymienienia innych punktów doktryny, które uważa za reformowane wyróżniki. Należą do nich : Zasadę Regulacji Kultu (o której pisałem tutaj), teologię Przymierza (Kościół jest Nowym Izraelem – ogólnie oznacza to, że niemowlęta są chrzczone, a nie wierzące) oraz Życie jest religią (chrześcijanie nie mają ani pracy, ani kariery; mają powołania). Nie uważałbym, że przestrzeganie tych zasad jest konieczne, aby uważać się za reformowanego i podejrzewam, że większość reformowanych chrześcijan zgodziłaby się ze mną.

5. Wreszcie: we wszystkim Soli Deo Gloria – Bogu samemu niech będzie chwała we wszystkim.

   Jest to, po raz kolejny, coś, co wszyscy chrześcijanie będą twierdzić, czy to w sposób wyraźny czy dorozumiany. We wszystkich dziedzinach życia mamy oddawać chwałę Bogu.

Co więc to wszystko oznacza? Być reformowanym to stosować się do purystycznych nauk Biblii – potwierdzać doktryny nauczane przez Jezusa, Pawła i apostołów. Pismo Święte jest uważane za ostateczny autorytet w sprawach życia i wiary, a cała doktryna reformowana opiera się na Biblii. Jestem przekonany, że doktryna reformowana to nic innego jak biblijne chrześcijaństwo. Gdyby nie ludzki grzech, nie musielibyśmy czynić między nimi żadnej różnicy.

Jeśli jesteś zainteresowany dowiedzeniem się więcej o tradycji reformowanej, sugerowałbym następujące źródła:

• Christian Handbook autorstwa Petera Jeffery’ego – doskonała mała książka, którą recenzowałem tutaj, przedstawiająca chrześcijańskie przekonania z perspektywy reformowanej.
• Desiring God [Pragnienie Boga] autorstwa Johna Pipera – nie dla osób o słabym sercu, ale świetnie wyjaśnia zasady reformacji.
• Książki, kazania, artykuły i strony internetowe następujących nauczycieli: John MacArthur, R.C. Sproul, John Piper, James White. Jest tak wielu innych, których mógłbym wymienić, ale będę się streszczał.

.