Chociaż nowotwory torbielowate i zmiany patologiczne trzustki są rzadkie, przyciągnęły dużą uwagę ze względu na ich potencjalną wyleczalność. Ponieważ w ostatnich latach wyodrębniono kilka nowych jednostek, względna częstość występowania tych nowotworów i ich klasyfikacja wymagają ponownej oceny. W serii 1454 zmian nowotworowych trzustki zgromadzonych w latach 1971-2003 w kartotekach patologii chirurgicznej i kartotekach konsultacyjnych, wszystkie torbielowate nowotwory trzustki i zmiany guzopodobne zostały zidentyfikowane i typowane zarówno histologicznie, jak i immunohistochemicznie. W 418 przypadkach (29%) stwierdzono torbiele o średnicy od 0,5 cm do 27 cm. Najczęściej występowały lite nowotwory pseudopapilarne (21%) i wewnątrzprzewodowe nowotwory brodawkowato-śluzowe (18%). Biorąc pod uwagę tylko nowotwory torbielowate i zmiany, które były resekowane w jednym ośrodku, najczęstszymi nowotworami torbielowatymi były wewnątrzprzewodowe brodawkowate nowotwory śluzowe, a lite pseudopapilarne nowotwory zajęły piąte miejsce za gruczolakorakami przewodowymi z cechami torbielowatości, surowiczymi nowotworami torbielowatymi i śluzowymi nowotworami torbielowatymi. Najczęstszymi zmianami torbielowatymi o charakterze nowotworowym były pseudotorbiele związane z zapaleniem trzustki. Nowymi i rzadkimi jednostkami, które zostały ostatnio zidentyfikowane, są śluzowe torbiele nienowotworowe, cystadenoma acinar cell i hamartoma cystic. Biorąc pod uwagę, że dane z ośrodków referencyjnych, takich jak nasz, mogą być nieobiektywne w odniesieniu do względnej częstości występowania zmian, na podstawie naszych danych stwierdziliśmy, że wewnątrzprzewodowe brodawkowato-śluzowe nowotwory są najczęściej występującymi nowotworami torbielowatymi trzustki, a nie litymi nowotworami pseudopapilarnymi. Udało się sklasyfikować wszystkie zmiany torbielowate spotykane w naszych aktach lub opisane w piśmiennictwie w nowym systemie, który rozróżnia zmiany nowotworowe i nienowotworowe, z dalszym podziałem na nowotwory nabłonkowe (gruczolaki, nowotwory graniczne i raki) i nienabłonkowe. Klasyfikacja ta jest łatwa w obsłudze i umożliwia rozróżnienie na podstawie zachowania klinicznego i rokowania.