Aby zrozumieć działanie amerykańskiej polityki, trzeba zrozumieć to podstawowe prawo: Konserwatyści uważają, że liberałowie są głupi. Liberałowie uważają, że konserwatyści są źli.

Do pierwszej strony tego równania nie potrzebuję żadnych źródeł. Jako konserwatysta mogę z całą pewnością zaświadczyć, że bez względu na to, o co jeszcze moi koledzy mogą się nie zgadzać – Bośnia, John McCain, dokładnie to, ile sierot jesteśmy gotowi wyrzucić na śnieg, żeby bogaci mogli mieć swoje obniżki podatków – wszyscy zgadzamy się, że liberałowie są głupi.

Mamy na myśli to, oczywiście, w najmilszy sposób. Liberałowie mają tendencję do bycia miłymi i wierzą – i tu właśnie stają się głupi – że większość innych ludzi też jest miła. W głębi duszy, tak jest. Jasne, masz swoich wielokrotnych przestępców i okazjonalnych zbrodniarzy wojennych, ale są oni bez wątpienia zdeprawowani, ponieważ są pozbawieni środków do życia. Gdybyśmy tylko mogli poprawić warunki społeczne – wyeliminować ubóstwo, nauczyć zarządzania gniewem, przywrócić ozon, aresztować Johna Ashcrofta – wszyscy trzymaliby się za ręce z uśmiechniętymi twarzami, kołysząc się w przód i w tył do “We Shall Overcome.”

Liberałowie wierzą, że natura ludzka jest z gruntu dobra. Fakt, że przeczy temu około 4000 lat historii ludzkości, mówi im po prostu, jak pilna jest potrzeba ich kolejnego siedmiopunktowego programu społecznej reformy wszystkiego.

Liberałowie nieuleczalnie cierpią z powodu naiwności, głupoty dobrego serca. Któż inny jak nie ta wyrocznia amerykańskiego liberalizmu, The New York Times, mógłby opublikować ten zdziwiony nagłówek: “Przestępczość wciąż spada, ale więzienia wciąż się zapełniają”. Ale? A co powiecie na tę szaloną teorię: Jeśli zamkniecie przestępców, przestępczość spada.

Podobnie, konserwatywny stosunek do liberałów jest jednym ze współczujących protekcjonalności. Liberałowie nie są tak wzajemnie miłosierni. To jest naturalne. Uważają, że konserwatyści są podli.

Jak konserwatyści mogą wierzyć w rzeczy, które robią – samowystarczalność, samodyscyplinę, rywalizację, potęgę militarną – nie będąc bezdusznymi? Jak zrozumieć konserwatywne dążenie do faktycznego zniesienia opieki społecznej, jeśli nie chodzi o karanie biednych? Argument, że zwiększyłoby to samowystarczalność i w ten sposób ostatecznie zmniejszyło ubóstwo, jest odrzucany jako racjonalizacja podłości – lub, jak ujął to bardziej barwnie Rep. Major Owens, D-N.Y., podczas niedawnej debaty w Izbie na temat reformy opieki społecznej, “chwytanie z zimną krwią kolejnego funta mięsa od demonizowanych matek z opieki społecznej”

Liberałowie, którzy nie mają głowy (patrz wyżej), wierzą, że konserwatyści nie mają serca. Kiedy Republikanie niespodziewanie przejęli kontrolę nad Izbą Reprezentantów w 1994 roku, konwencjonalna mądrość natychmiast przypisała to zakłócenie w równowadze kosmosu głosom “wściekłego białego mężczyzny” (wymysł nie poparty trzema sondażami, które faktycznie pytały o gniew i wykazały, że trzy czwarte białych mężczyzn nie jest wściekłych.)

“Wściekły biały mężczyzna” był więc legendą, ale konieczną. Nie można było sobie wyobrazić, że konserwatyści mogliby uzyskać władzę dzięki uczuciom mniej podstawowym niż gniew, egoistyczna wściekłość byłego najlepszego psa – białego mężczyzny – zmuszonego do dostosowania się do aspiracji kobiet, mniejszości i różnych nowych graczy.

Legenda żyje. Lata temu był to Newt Gingrich jako Grinch, który ukradł Boże Narodzenie. Dziś felietonista New York Timesa Paul Krugman ogłasza administrację Busha moralnym odpowiednikiem Jean-Marie Le Pena, francuskiego skrajnie prawicowego, ksenofobicznego, antysemickiego spadkobiercy europejskiego faszyzmu. Obaj najwyraźniej reprezentują “wściekłą prawicę”. Ale w Ameryce, pisze Krugman, jest gorzej: “Tutaj wściekli ludzie już rządzą krajem”

Ten artykuł liberalnej wiary – że konserwatyzm jest nie tylko zły, ale wściekły, podły i, cóż, zły – produkuje jeden paradoks za drugim. Dlatego internetowy magazyn Slate poświęcił artykuł próbie wyjaśnienia “dwóch twarzy” Paula Gigota, redaktora naczelnego The Wall Street Journal. Zagadką jest, jak konserwatysta może mieć tak “zwycięską osobowość na cocktail-party i serdeczność w talk-show”. Gigot, jak się okazuje, jest “Janusem o twarzy”: zwykły facet – “gra w koszykówkę z pracującymi reporterami” – a jednak konserwatysta! “Za dnia pisał kwaśne artykuły redakcyjne … nocą szlifował swój cywilizowany baner” w telewizji.

Klasykiem gatunku – liberalnego zdumienia, gdy znajduje konserwatyzm współistniejący z ludzką przyzwoitością w jakiejkolwiek formie – jest nowela The New York Times mówiąca z niezamierzoną szczerością o bioetyku Leonie Kassie: “Krytycy poglądów dr Kassa nazywają go myślicielem neokonserwatywnym. … Ale zarówno krytycy, jak i wielbiciele opisują go jako rozważnego i godnego.”

Ale? Neokonserwatywny, ale rozważny i dostojny. A sighting: rare, oxymoronic, newsworthy.

Czcigodny David Halberstam, pisząc w pochwale dla niedawno zmarłego Teda Williamsa, zaoferował jeszcze jedną obserwację: “Był politycznie konserwatywny, ale w swej istocie najbardziej demokratyczny z ludzi”. Niesamowite.

Najbardziej kłopotliwym paradoksem ze wszystkich, oczywiście, jest George W. Bush. Współczujący, a jednak konserwatywny? Reporterzy dali się nabrać podczas kampanii. “Ponieważ Bush wydawał się osobiście miły”, wyjaśnia Slate, “założyli, że jego polityka leży blisko politycznego centrum.”

Co innego można by założyć? Przyjemny i konserwatywny? Ach, tak, dziadek opowiadał, że widział jednego takiego w Everglades. Ale to było w 1926 roku.